Każdy może walczyć ze smogiem. Sprawdź co możesz zrobić sam, a na co otrzymasz wsparcie finansowe
Każdy może walczyć ze smogiem. Sprawdź co możesz zrobić sam, a na co otrzymasz wsparcie finansowe
Jako Polacy coraz bardziej jesteśmy świadomi ekologicznie, co potwierdzają kolejne badania – krajowe i przeprowadzane np. w ramach Unii Europejskiej. Wielu z nas zmieniło już także swój styl życia – od diety po sposób korzystania z samochodu – czyniąc je bardziej neutralnym dla Natury. Ale czy możemy powiedzieć: zrobiliśmy już wszystko?
Nic bardziej błędnego – według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w sposób łatwy do stwierdzenia smog negatywnie wpływa na zdrowie co najmniej 10 milionów Polaków.
Skutki smogu najczęściej odczuwamy jako ból głowy, ataki kaszlu i duszności, złe samopoczucie. Z badania agencji Kantar wynika, że takie dolegliwości wynikające ze złej jakości powietrza odczuwa co trzeci Polak. Z kolei lekarze wskazują, że smog najgroźniejszy jest dla zdrowia dzieci, kobiet w ciąży i seniorów. Zanieczyszczenia powietrza szczególnie niebezpieczne są dla dzieci w wózkach bowiem, jak pokazują badania, największe stężenie szkodliwych związków chemicznych ma miejsce na wysokości 60 cm nad ziemią.
Jest o co walczyć
Najpierw więc obalamy mit, który brzmi: największym trucicielem są największe zakłady przemysłowe: huty, zakłady chemiczne, elektrownie. Owszem, tak było kiedyś, ale zwłaszcza od kiedy potentaci muszą wnosić ogromne opłaty za emisję dwutlenku węgla do atmosfery, robią wszystko by zanieczyszczanie powietrza ograniczyć, montując nowoczesne filtry i nie tylko. Oni, jak sprawcy tzw. wysokiej emisji pozostają na podium największych sprawców smogu, ale na jego najniższym podium.
Przeczytaj: Jak nasze codzienne decyzje wpływają na losy planety i dlaczego dziś trzeba być Zero Waste
Największym i najgroźniejszym animatorem smogu jest tzw. niska emisja czyli zanieczyszczenia pochodzące z pieców, którymi ogrzewamy swoje domy i na których przez okrągły rok przygotowujemy np. posiłki. Z danych wynika, że takich kotłów i pieców jest w Polsce aż 5 milionów z czego aż 70 proc. nie spełnia norm emisji dwutlenku węgla. Ba, do tego grona dodać trzeba nawet domowe kominki. Okazuje się bowiem, że spalanie węgla i drewna odpowiada za niemal połowę emitowanego pyłu i aż 80 proc. rakowórczego benzo[a]pirenu.
Drugim w kolejności największym trucicielem jest transport, w tym nasze prywatne samochody, a bezpośrednio – spalanie paliw płynnych w silnikach samochodowych czyli tzw. emisja liniowa.
Wsparcie poprzez publiczne pieniądze
Walkę ze smogiem toczyć powinniśmy na trzech frontach, z czego kluczowe znaczenie ma wymiana pieców-kopciuchów na ekologiczne oraz zrewolucjonizowanie transportu – zarówno zbiorowego jak i w kategorii prywatnych samochodów. W działaniach zaś dotyczących przemysłu najważniejsza jest zamiana źródeł energii – znów z najbardziej szkodliwego nośnika jakim jest węgiel na ekologiczne czyli odnawialne źródła energii. Na tym froncie też znajdzie się wiele do zdziałania przez nas samych, nowe technologie pozwalają nam bowiem przejść z pozycji klienta elektrowni w rolę producenta własnej energii.
Na każdym poziomie emisji możemy liczyć także na finansowe wsparcie własnych działań, choć niezależnie od tego powinniśmy wszelkimi dostępnymi sposobami naciskać na podmioty publiczne w celu intensyfikowania walki ze smogiem.
Zobacz: Jaką pompę ciepła wybrać do modernizowanego domu? Koszty i oszczędności wynikające z takiej inwestycji
https://zielona-eskadra.pl/2406-2/
Jak można się domyślać, największe działa a więc w ślad za tym pieniądze na dofinansowanie skierowane są na walkę z niską emisją. Temu służy rządowy program Czyste Powietrze, z którego w najbliższych latach z samych tylko pieniędzy europejskich pójdzie 8 mld euro, głównie na wymianę kotłów spalających węgiel na produkujących energię metodami ekologicznymi. Skorzystać więc może praktycznie każdy, tym bardziej, że do tej pory z tych ogromnych pieniędzy wydane zostało zaledwie 2 proc.
O szczegółach tego programu napiszemy w oddzielnym artykule, tu wspomnijmy jedynie, iż z Czystego Powietrza można m.in. pozyskać środki na zakup oraz montaż pompy ciepła NIBE produkowanej przez firmę NIBE-BIAWAR. Z programu tego można otrzymać zwrot nawet 30 proc. wydatków na ten cel (nie więcej niż 9 tys. zł).
Teraz okazja czyli Szwedzka Dotacja
Prawdziwą gratką jest rozpoczęta 2 marca i trwająca do końca maja lub do wyczerpania zapasów dopłata do zakupu pomp ciepła NIBE. W ramach Szwedzkiej Dotacji można uzyskać do 10 tys. zł na zakup ekologicznego źródła ciepła do domu: gruntowej pompy ciepła NIBE (200 sztuk) lub powietrznej pompy ciepła NIBE (200 sztuk). Co ważne, Szwedzką Dotację można łączyć z ulgą podatkową i dotacją w ramach programu „Czyste Powietrze” lub „Mój Prąd”.
Ze Szwedzkiej Dotacji można skorzystać w sześciu prostych krokach na stronie internetowej www. szwedzkadotacja.pl. Najważniejsze to zarejestrowanie się i odebranie kuponu potwierdzającego rejestrację. Liczy się czas, bo po dwóch tygodniach zarezerwowanych jest po 60 pomp ciepła NIBE każdego rodzaju.
W ramach walki z wysoką emisją możemy w tym roku uzyskać dotację w wysokości do 5 tys. zł na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej – w ramach rządowego programu Mój Prąd. NIBE-BIAWAR w swojej ofercie zielonych produktów ma też oczywiście kolektory słoneczne. Dotację z programu Mój Prąd można też połączyć ze Szwedzką Dotacją, np. kupując pompę ciepła NIBE z zakupem zestawu fotowoltaicznego NIBE PV.
A co z emisją liniową? Tu główny ciężar walki na razie spoczywa na transporcie publicznym. Coraz szybciej następuje wymiana taboru na samochody i autobusy o napędzie hybrydowym lub całkowicie elektrycznym. My też już się możemy jednak uaktywnić także na tym froncie, skoro na zakup prywatnego samochodu osobowego będzie można uzyskać dopłatę w wysokości nawet 37,5 tys. zł.
Dowiedz się: Na czym polega współpraca urządzeń grzewczych z instalacją fotowoltaiczną
Z programu Czyste Powietrze można pozyskać środki m.in. na zakup oraz montaż pompy ciepła, zaś w ramach walki z wysoką emisją w tym roku nadal możemy uzyskać dotację w wysokości do 5 tys. zł na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej – rządowy program Mój Prąd.
Przedsięwzięcia wielkie lub małe
Choć w tym roku zima była łagodna a w konsekwencji ciszej było o spektakularnych akcjach walki ze smogiem, to nie znaczy że wróg ten osłabł – wręcz odwrotnie działa jeszcze groźniej i zabija po cichu. Tym aktywniej trzeba z nim walczyć. Co możesz zrobić? Podjąć przedsięwzięcia wielkie albo z pozoru całkiem małe. Jedne i drugie są ważne i bez nich nie poprawimy jakości powietrza, którym oddychamy.Dowiedz się:
Jak dzięki zastosowaniu pompy ciepła można zminimalizować koszty utrzymania domu?
Oczywiście najważniejsze jest przeciwdziałanie niskiej emisji. Zrobisz to zarówno przez wymianę pieca węglowego na ekologiczne urządzenie do ogrzewania domu – od pieca na gaz po najnowocześniejsze, jakim jest pompa ciepła. Ale jeśli nie jesteś na to gotowy, to dobry efekt da też zmiana paliwa z węgla i drewna na pellet, ekogroszek itp. W żadnym zaś wypadku nie pal śmieci. A jeśli robią to sąsiedzi, zgłaszaj to odpowiednim służbom.
Wymień grill opalany węglem drzewnym na gazowy lub elektryczny. Do czyszczenia kupuj i używaj środków kategorii bio.
Na szczęście w walce ze smogiem nie jesteśmy osamotnieni. Coraz poważniej angażuje się w nią bezpośrednio rząd, a przede wszystkim samorządu czy choćby tylko społeczności lokalne, zaś nie od dziś wiadomo, że mały może dużo, ale prawdziwa siła tkwi we wspólnocie.
Zbigniew Biskupski
Współpraca: artykuł powstał we współpracy z NIBE